Polonnaruwa

Regio:

Lange tijd was Anuradhapura de hoofdstad van de Singhalese koningen. De stad ging echter al eeuwen gebukt onder invallen van Tamils en Cholas uit het zuiden van India. Polonnaruwa, de stad die een stuk zuidelijker lag bood uitkomst en is daarmee een van de oudste van de koninkrijken van Sri Lanka.Ruim 1000 jaar geleden werd koning Vijayabahu I, die de indringers van Chola versloeg, hier uitgeroepen tot koning. Polonnaruwa werd een commercieel en religieus centrum in de culturele driehoek. Tegenwoordig vind je er een grote hoeveelheid aan archeologische schatten, zoals tempels, lotusbaden en de Gal Vihara, de liggende Boeddha als hoogtepunt van deze oude stad. Leuk is om deze stad per fiets te gaan ontdekken of per tuk-tuk.

Quadrangle (Dalada Maluwa)

De mooiste bezienswaardigheden in Polonnaruwa liggen bij Dalada Maluwa, ook wel de Sacred Quadrangle genoemd. Dit is een verhoogd terras met meerdere tempels en stoepa’s. Het zijn ook de belangrijkste religieuze monumenten van Polonnaruwa.

Deze bezienswaardigheden mag je dan ook absoluut niet missen:

Koninklijk paleis

Het eerste monument dat je tegenkomt is het koninklijk paleis, de residentie van koning Parakramabahu (1153-1186). Op het hoogtepunt had dit imposante gebouw zeven verdiepingen. Tegenwoordig zijn er nog twee niveaus van stenen over met gaten die op gelijke afstand zijn verspreid, die waarschijnlijk zouden zijn gebruikt voor houten balken die de verschillende verdiepingen zouden hebben afgebakend.

De bovenste vijf waren uit hout vervaardigd en zijn door de jaren heen vergaan. Deze grootsheid wordt weerspiegeld in de naam, aangezien het paleis oorspronkelijk het ‘Paleis van God Sakra’ heette, wat er misschien op wijst dat er in die tijd behoefte was om de status van de koning gelijk te stellen aan die van een god. De basis van het paleis is vergelijkbaar met die van het 12e-eeuwse Vijayabahu-paleis in Anuradhapura en de paleizen in Panduvasnuvara en Yapahuwa.

Vatadage

De Vatadage is een ronde stoepa die waarschijnlijk is gebouwd tijdens het bewind van Parakramabahu I om het relikwie van de tand van de Boeddha te bewaren of tijdens het bewind van Nissanka Malla van Polonnaruwa om de aalmoeskom te bewaren die door de Boeddha werd gebruikt. Beide vereerde relikwieën zouden de stoepa destijds een grote betekenis en belangrijkheid hebben gegeven. De buitenmuren zijn fraai versierd met friezen van leeuwen, dwergen en lotussen. Vanaf elke hoek in deze ronde stoepa heb je een uitzicht op een van de vier Boeddhabeelden, elk gericht op een van de ingangen. Ook de moonstones aan de trappen zijn indrukwekkend gedetailleerd. Vermoedelijk werd de tand bewaard in de middelste, van bakstenen gebouwde dagaba.

Hatadage & Gal Potha

Tegenover de Vatadage staat de veel kleinere Hatadage, die ook enige tijd onderdak heeft geboden aan de tand van Boeddha. De bovenverdieping van het sobere bouwwerk is verloren gegaan, maar een aantal inscripties uit de tijd van Nissanka Malla zijn bewaard gebleven, evenals de drie Boeddhabeelden, waarvan de middelste recht tegenover de toegang tot de Vatadage staat. De enorme stenen plaats naast de Hatadage wordt de Gal Potha genoemd (vertaling: boek van steen). Tegenwoordig ligt de tand in de Temple of the Tooth in Kandy.

Atadage

Aan de andere kant van de Hatadage liggen de resten van de Atadage (“huis van de acht relikwieën). Dit was de eerste tempel van de tand. Het bouwwerk is tijdens het bewind van koning Vijayabahu in de elfde eeuw gebouwd. De 54 stenen zuilen, waarvan sommige versierd zijn met verfijnd bouwwerk en andere een omhulsel van baksteen hebben, ondersteunden ooit de houten bovenverdieping, waar de tandrelikwie bewaard werd. Tussen de zuilen staat een drie meter hoog beeld van een staande Boeddha.

Thuparama

Het Thuparama is een van de weinige gebouwen waar je een volledig bakstenen dak kunt zien. Dit soort gebouwen wordt het type “Gedige” (gewelfd dak) genoemd en bijna het hele gebouw inclusief het dak heeft op wonderbaarlijke wijze meer dan 900 jaar overleefd. Volgens Paranavithana is dit het best bewaarde voorbeeld van het land van Gedi-ge gebouwen. Het dak is half cilindrisch van vorm. Er zijn 3 gebouwen van het type Gedige in de oude stad Polonnaruwa. De andere 2 zijn Lankathilaka en de Thivanka Pilimage.

Lankathilaka

Het Polonnaruwa Lankathilaka Image House is een monolithisch Boeddhahuis gebouwd door koning Parakramabahu (1153-1186). Het gebouw is volledig gemaakt van bakstenen en de buitenmuren zijn bedekt met uitgebreide ontwerpen en houtsnijwerk. Het Boeddhabeeld is ook volledig gemaakt van bakstenen en is 12 meter hoog geweest. Er zijn speciaal gemaakte platte stenen gebruikt om dit beeld te bouwen. Tegenwoordig is het gedeelte boven de schouder verdwenen. Bij de ingang van het Lankathilaka-gebouw staan twee massieve pilaren gemaakt van bakstenen. De hoogste is ruim 17 meter hoog. Er wordt gedacht dat deze pilaren minstens twee keer zo hoog zouden zijn geweest als vóór de verwoesting. Volgens de kronieken heeft dit gebouw vijf verdiepingen gehad.

Thivanka Pilimage

Thivanka Pilimage was gebouwd door koning Parakramabahu (1153-1186) als onderdeel van het Jethavanarama-complex. Aangezien het grote beeld van Boeddha op 3 plaatsen gekromd is, heeft dit de naam “Thivanka” gekregen wat letterlijk drie rondingen betekent. Zoals de meeste andere bouwwerken uit deze tijd, is dit ook gebouwd met bakstenen, inclusief het standbeeld.

Het Boeddhabeeld op de Thivanka Pilimage is ongeveer 8 meter hoog, maar tegenwoordig is een deel van het hoofd verdwenen. Het beeld is dan nu ook bijna 7 meter hoog. Het gebouw is ruim 40 meter lang en 20 meter breed. De muren zijn tussen de twee en drieënhalve meter breed, waar de binnenkant veel kleiner lijkt.

Rankoth Viharaya

Deze stoepa staat ook in de oude stad en werd gebouwd door Nissanka Malla, die het land regeerde van 1187 tot 1196. De Rankoth Vehera is gebouwd volgens de traditie van de stoepa’s van de Anuradhapura Maha Viharaya en lijkt sterk op Ruwanwelisaya. Een stenen inscriptie die vlakbij de Stupa staat verwijst naar de naam “Ruwanweli”. Ruwan betekent in het Singalees goud, kotha is de naam die wordt gegeven aan het hoogtepunt van een stupa, en vehera betekent stupa of tempel. Zo kan de naam Rankoth Viharaya ruwweg worden vertaald als Gouden Stupa. Samen met de Kiri Vehera is het een van de meest gerespecteerde stoepa’s in Polonnaruwa. De stoepa is maar liefst 54 meter hoog en daarmee de vierde grootste van Sri Lanka.

Gal Vihara

Gal Vihara of Gal Viharaya, oorspronkelijk Uttararama, is een van de mooiste monumenten in Polonnaruwa. Onbekende kunstenaars hebben in een enorme rotswand vier boeddhabeelden uitgehouwen, waaronder een majestueuze 14 meter lange liggende boeddha. Door bijzondere technieken is het de maker gelukt om de donkere lagen van het gesteente te accentueren in de gelaatstrekken van Boeddha. De liggende boeddha geeft de nirvana positie weer en het zittende beeld toont de Boeddha die de Dhyana-mudra uitbeeldt. Naast de liggende Boeddha staat een staande figuur met de armen over elkaar en half gesloten ogen. Lange tijd werd gedacht dat dit zijn discipel Ananda was, de trouwste discipel van Boeddha, maar nu wordt aangenomen dat het Boeddha is in de weken na zijn verlichting. Veel Sri Lankanen brengen hier (bloemen)offers.

Leuk weetje, in 1996 ben ik hier geweest en omdat wij al de hele week regen hadden, heb ik hier gebeden voor mooi weer. De dag erna en de rest van de vakantie is er geen druppel regen meer gevallen.

Pabalu Vehera

Dit is een bakstenen dagaba die waarschijnlijk gebouwd in opdracht van Rupavati, een van de vrouwen van koning Parakramabahu. De naam Pabalu betekent kralen en is afgeleid van het feit dat er een groot aantal kleine glaskralen werd gevonden tijdens het uitgraven van het gebied rond de stupa. Het bovenste deel van de stoepa is verwoest door indringers en het midden van de stoepa is de afgelopen tijd waarschijnlijk ook verwoest door schatzoekers. Over het algemeen hebben Stupa’s slechts vier huizen eromheen, bij deze stupa staan er negen. In deze huizen staan diverse zittende en staande Boeddhabeelden. Een herbergt een “Sri Pathla” (de afdruk van de voet) van Boeddha. Een andere bevat een Boeddhabeeld in de liggende positie. Er wordt gedacht dat deze beeldhuizen in verschillende tijdsperioden door verschillende mensen zijn gebouwd.

Demala Maha Saya en de lotusvijver

De Demala Maha Saya is een onvoltooide poging uit de tijd van koning Parakramabahu I om de reusachtige stoepa uit Anuradhapura te overtreffen. Als deze dagaba volledig afgebouwd zou zijn, dan zou hij met een hoogte van 191 het hoogste bakstenen bouwwerk ter wereld zijn geweest. De dagaba is gebouwd door krijggevangenen van Koning Parakramabahu had gemaakt tijdens zijn veldtochten in India. Demala betekent Tamil. De resten zijn bijna geheel overwoekerd door vegetatie, waardoor het meer lijkt op een natuurlijke heuvel, dan op iets wat door de mens is gemaakt.

Iets verder naar het noorden liggen de overblijfselen van het Jetavana klooster, dat ooit uit 500 gebouwen heeft bestaan. Het grootste deel van dit complex is nog niet bloot gelegd. Wel zichtbaar is de sierlijke lotusvijver. Deze bestaat uit vijf trapgevormde aangelegde plateaus die een achtbladige lotusbloem voorstelt.

Kiri Viharaya

Kiri Vihara is een dagoba. Een dagoba is een heuvel die de overblijfselen van een heilig persoon bevat en men gelooft dat de Kiri Viharaya was opgedragen aan Subhadra, de koningin van koning Parakramabahu (1153-1186). Net als andere dagoba’s is Kiri Viharaya een koepelvormige structuur, die een grimmige witte kleur zou hebben gehad (in feite betekent de huidige naam “melkwit heiligdom”).

Sathmahal Prasadaya

Dit piramidevormige, zeven verdiepingen tellende gebouw genaamd Sathmahal Prasadaya wordt verondersteld een ongewoon gevormde stoepa te zijn, gebouwd tijdens de Polonnaruwa-periode (11e – 13e eeuw). Er zijn 4 bekende vierkante stoepa’s in Sri Lanka. Dit is de populairste. De andere liggen in Anuradhapura en in het kloostercomplex Abhayagiriya. Er zijn meer vergelijkbare stoepa’s gevonden in Cambodja. Er wordt gedacht dat dit is gebouwd voor de Cambodjaanse soldaten die onder de koning werkten als plaats van aanbidding. Het gebouw heeft vier ingangen van vier zijden. Ook is er een trap om de bovenste verdiepingen te bereiken. De persoon die het heeft gebouwd, de oorspronkelijke naam ervan of het doel is nog steeds een mysterie. Het gebouw is negen meter hoog.

Shiva Devalaya Tempel

Shiva Devalaya tempel is een hindoeistische tempel en gewijd aan God Shiva. Dit heiligdom werd gebouwd door Chola-indringers die het oude Sri Lanka regeerden tot de 13e eeuw na Christus. De devalaya gebouwd in een pandyan-stijl. De tempel wordt aanbeden door hindoeisten en pelgrims en men gelooft dat als een vrouw niet zwanger kan worden, ze na het aanbidden van Shiva Lingum wel in verwachting kunnen raken.

TIP: draag gepaste kleding waarbij schouders en knieën bedekt zijn. Schoenen moeten uit, maar neem sokken mee om over de hete stenen te kunnen lopen, zeker als je hier later op de dag komt, dan kan de grond bloedheet zijn. Ga ook nooit met je rug naar Boeddha staan, dat is een belediging van Boeddha. Maak daarom ook geen selfie bij een Boeddhabeeld.